Metatarsalgie en Morton neuroma
Metatarsalgia
De Latijnse benaming voor pijn onder de voet is metatarsalgie. Het woord betekent letterlijk: pijn onder de kopjes van de middenvoetsbeentjes. Meestal gaat dit gepaard met pijnlijke eeltvorming onder de voorvoet.
Oorzaak
Er zijn verschillende mogelijke oorzaken. In de meeste gevallen gaat het om een leeftijdsgebonden doorzakking van de voorvoet waardoor de centraal gelegen middenvoetbeentjes meer gewicht te verduren krijgen bij het afrollen van de voet.
Andere oorzaken zijn:
- Een verkorte achillespees
- Overbelasting (sport en werk)
- De vorm van de voet: een holvoet geeft meer druk op de voorvoet
- Hallux valgus
- Overgewicht
- Schoeisel: hoge hakken veroorzaken overdruk op de voorvoet
- Reumatoïde artritis
Symptomen
De pijnklachten zijn voornamelijk aanwezig bij langdurig rechtstaan of stappen. Vaak worden de klachten ervaren als een brandend of stekend gevoel. De pijnklachten nemen toe wanneer op de blote voeten wordt gelopen of wanneer men smalle schoenen draagt met een hoge hak. Eeltvorming kan in mindere of meerdere mate aanwezig zijn.
Diagnose en onderzoeken
De diagnose wordt gesteld aan de hand van het klinisch onderzoek. Er wordt gekeken naar vormafwijkingen, eeltplekken en de kwaliteit van het beschermende vetkussen onder de voorvoet. Een radiografie is nodig om andere oorzaken van pijn uit sluiten of wanneer een operatieve ingreep gepland wordt.
Behandeling
Niet-operatief
Op maat gemaakte steunzolen en aanpassing van het schoeisel kunnen in vele gevallen de klachten doen verminderen of verdwijnen. Een gezond lichaamsgewicht zorgt ervoor dat de voeten minder belast worden.
Operatief
Wanneer een behandeling met aangepast schoeisel en steunzolen faalt, kan bij ernstige klachten een operatie overwogen worden. De lokale druk op het verantwoordelijke gewrichtskopje wordt verminderd door het middenvoetsbeentje enkele mm in te korten. Het kopje wordt in een gecorrigeerde stand gefixeerd met een schroefje dat niet verwijderd hoeft te worden.
De eerste 2 weken is het noodzakelijk voldoende hoogstand te voorzien en 2 krukken. Nadien mag de voet onmiddellijk belast worden met een specifieke open schoen (platte Darco schoen) gedurende 5 weken. Ook na de ingreep kunnen steunzolen om andere redenen preventief nodig blijven.
Morton neuroma
Oorzaak
Een Morton neurinoom is een inklemming van een zenuw ter hoogte van de derde en vierde metatarsaalkop. Bij een langdurige inklemming ontstaat een verdikking van deze zenuw, ‘neurinoma’ genoemd wat een goedaardig zenuwgezwel betekent. Morton is de naam van de arts die de aandoening voor het eerst beschreef. De aandoening komt veel vaker voor bij vrouwen dan mannen, meestal op middelbare leeftijd. Smalle schoenen of hoge hakken kunnen de klachten doen toenemen.
Symptomen
De belangrijkste klacht bij een Morton neurinoom is pijn die vaak ervaren wordt als brandend of stekend van karakter. Ook elektrische tintelingen kunnen aanwezig zijn die vaak uitstralen naar de 3e en 4e teen. Er kan ook een verminderd dof gevoel zijn in de tenen. Sommigen hebben het gevoel dat er iets ‘verspringt’ in de voet.
Diagnose en onderzoeken
De diagnose wordt gesteld op basis van de symptomen en het klinisch onderzoek. In veel gevallen kan een pijnlijke ‘klik’ worden uitgelokt in de voorvoet.
Een Morton neurinoma is niet zichtbaar op een klassieke radiografie. Beeldvorming wordt soms gevraagd om andere aandoeningen zoals een stressfractuur uit te sluiten. NMR-scan of echo kan het neurinoma soms wel in het licht stellen.
Behandeling
Niet-operatief
Steunzolen
Steunzolen op maat met metatarsaalpad kunnen drukvermindering geven op de verdikte zenuw.
Infiltratie
Een infiltratie met cortisone kan pijnstillend en ontstekingswerend werken maar heeft vaak maar een tijdelijk effect.
Operatief
Het neurinoma wordt verwijderd door een kleine insnede aan de bovenzijde van de voet. De ingreep gebeurt met een plaatselijke verdoving (knieprik of ‘POP-block’) en gebeurt in dagziekenhuis. Na de ingreep mag de voet belast worden met een verbandschoen. De wonde is in na 2 weken genezen. De weggenomen zenuw is een gevoelstak waardoor er na de ingreep dus een gevoelloosheid kan bestaan tussen de 3e en de 4e teen.
Postoperatief dient men voldoende hoogstand in acht te nemen en 2 krukken te voorzien. Zwelling en reactie kunnen tot enkele maanden aanwezig zijn.
