Metatarsalgie en Morton neuroma
1) Metatarsalgia
De Latijnse benaming voor pijn onder de voet is metatarsalgie. Het woord betekent letterlijk: pijn onder de kopjes van de middenvoetsbeentjes. Meestal gaat dit gepaard met pijnlijke eeltvorming onder de voorvoet.
Oorzaak
Er zijn verschillende mogelijke oorzaken. In de meeste gevallen gaat het om een leeftijdsgebonden doorzakking van de voorvoet waardoor de centraal gelegen middenvoetbeentjes meer gewicht te verduren krijgen bij het afrollen van de voet.
Andere oorzaken zijn:
- Een verkorte achillespees
- Overbelasting (sport en werk)
- De vorm van de voet: een holvoet geeft meer druk op de voorvoet
- Hallux valgus
- Overgewicht
- Schoeisel: hoge hakken veroorzaken overdruk op de voorvoet
- Reumatoïde artritis
Symptomen
De pijnklachten zijn voornamelijk aanwezig bij langdurig rechtstaan of stappen. Vaak worden de klachten ervaren als een brandend of stekend gevoel. De pijnklachten nemen toe wanneer op de blote voeten wordt gelopen of wanneer men smalle schoenen draagt met een hoge hak. Eeltvorming kan in mindere of meerdere mate aanwezig zijn.
Diagnose en onderzoeken
De diagnose wordt gesteld aan de hand van het klinisch onderzoek. Er wordt gekeken naar vormafwijkingen, eeltplekken en de kwaliteit van het beschermende vetkussen onder de voorvoet. Een radiografie is nodig om andere oorzaken van pijn uit sluiten of wanneer een operatieve ingreep gepland wordt.
Behandeling
Niet-operatief
Op maat gemaakte steunzolen en aanpassing van het schoeisel kunnen in vele gevallen de klachten doen verminderen of verdwijnen. Een gezond lichaamsgewicht zorgt ervoor dat de voeten minder belast worden.
Hoe korter de kuitspier, hoe sterker de overbelasting van de voorvoet. Vandaar ook het belang van het opstretchen van de kuitspier. Deze oefeningen zijn gelijkaardig aan de oefeningen die we geven aan patiënten met achillespeesklachten: stretchingsoefeningen kuitspier.
Operatief
Wanneer een behandeling met aangepast schoeisel en steunzolen faalt, kan bij ernstige klachten een operatie overwogen worden. De lokale druk op het verantwoordelijke gewrichtskopje wordt verminderd door het middenvoetsbeentje enkele mm in te korten. Het kopje wordt in een gecorrigeerde stand gefixeerd met een schroefje dat niet verwijderd hoeft te worden.
Is een operatie pijnlijk?
De ingreep gebeurt onder een ‘POP block’, dit is een loco-regionale verdoving die gedurende 24 uren werkt. Hierdoor is een algemene narcose niet noodzakelijk en blijft de pijn postoperatief goed onder controle. We kunnen evenwel sedatie voorzien op vraag van de patient of werken nu ook met digitale sedatie door middel van de VR bril. Bij ontslag uit het ziekenhuis krijgt u een voorschrift mee voor sterke pijnstillers. Het is thuis van belang hoogstand te respecteren om de zwelling en dus ook pijn te voorkomen.
Voor meer informatie omtrent de loco-regionale verdoving: klik hier.
Wat gebeurt er juist na de ingreep?
De ingreep verloopt in dagziekenhuis.
Na de ingreep mag de voet twee weken niet belast worden. Voldoende hoogstand is noodzakelijk om zwelling en pijn te voorkomen. De voet is beschermd met een verband of een klein gipsverband. Dit dient ter plaatse te blijven tot aan de controleraadpleging.
Na de controle tweede week postoperatief wordt stappen toegelaten in een speciale postoperatieve schoen of platte Darco schoen. Deze schoen heeft een stevige zool waardoor de voorvoet bij het afrollen beschermd wordt.
Na 5 weken wordt een controle foto genomen en kunnen de meeste patiënten weer schoenen beginnen te dragen. De voet kan nog licht gezwollen blijven tot een 3-6 maanden na de ingreep. Lange wandelingen en sporten worden gewoonlijk hervat een drietal maanden na de ingreep.
2) Morton neuroma
Oorzaak
Een Morton neurinoom is een inklemming van een zenuw ter hoogte van de derde en vierde metatarsaalkop. Bij een langdurige inklemming ontstaat een verdikking van deze zenuw, ‘neurinoma’ genoemd wat een goedaardig zenuwgezwel betekent. Morton is de naam van de arts die de aandoening voor het eerst beschreef. De aandoening komt veel vaker voor bij vrouwen dan mannen, meestal op middelbare leeftijd. Smalle schoenen of hoge hakken kunnen de klachten doen toenemen.
Symptomen
De belangrijkste klacht bij een Morton neurinoom is pijn die vaak ervaren wordt als brandend of stekend van karakter. Ook elektrische tintelingen kunnen aanwezig zijn die vaak uitstralen naar de 3e en 4e teen. Er kan ook een verminderd dof gevoel zijn in de tenen. Sommigen hebben het gevoel dat er iets ‘verspringt’ in de voet.
Diagnose en onderzoeken
De diagnose wordt gesteld op basis van de symptomen en het klinisch onderzoek. In veel gevallen kan een pijnlijke ‘klik’ worden uitgelokt in de voorvoet.
Een Morton neurinoma is niet zichtbaar op een klassieke radiografie. Beeldvorming wordt soms gevraagd om andere aandoeningen zoals een stressfractuur uit te sluiten. NMR-scan of echo kan het neurinoma soms wel in het licht stellen.
Behandeling
Niet-operatief
Steunzolen
Steunzolen op maat met metatarsaalpad kunnen drukvermindering geven op de verdikte zenuw.
Infiltratie
Een infiltratie met cortisone kan pijnstillend en ontstekingswerend werken maar heeft vaak maar een tijdelijk effect.
Operatief
Het neurinoma wordt verwijderd door een kleine insnede aan de bovenzijde van de voet. De ingreep gebeurt met een plaatselijke verdoving (knieprik of ‘POP-block’) en gebeurt in dagziekenhuis. Na de ingreep mag de voet belast worden met een verbandschoen. De wonde is in na 2 weken genezen. De weggenomen zenuw is een gevoelstak waardoor er na de ingreep dus een gevoelloosheid kan bestaan tussen de 3e en de 4e teen.
Postoperatief dient men voldoende hoogstand in acht te nemen en 2 krukken te voorzien. Zwelling en reactie kunnen tot enkele maanden aanwezig zijn.
Is een operatie pijnlijk?
De ingreep gebeurt onder een ‘POP block’, dit is een loco-regionale verdoving die gedurende 24 uren werkt. Hierdoor is een algemene narcose niet noodzakelijk en blijft de pijn postoperatief goed onder controle. We kunnen evenwel sedatie voorzien op vraag van de patient of werken nu ook met digitale sedatie door middel van de VR bril. Bij ontslag uit het ziekenhuis krijgt u een voorschrift mee voor sterke pijnstillers. Het is thuis van belang hoogstand te respecteren om de zwelling en dus ook pijn te voorkomen.
Voor meer informatie omtrent de loco-regionale verdoving: klik hier.
Wat gebeurt er juist na de ingreep?
De ingreep verloopt in dagziekenhuis.
Na de ingreep mag de voet twee weken beperkt belast worden met een stevige schoen of een verbandschoen. Voldoende hoogstand is noodzakelijk om zwelling en pijn te voorkomen. De wonde blijft beschermd met een verband tot aan de controleraadpleging.
Na de controle tweede week postoperatief kan het stappen worden toegelaten in een gewone schoen.
De voet kan nog licht gezwollen blijven tot een 3 maanden na de ingreep. Lange wandelingen en sporten worden gewoonlijk hervat twee maanden na de ingreep.