Hamertenen

Wat is een hamerteen?

Een hamerteen is een veel voorkomende afwijking van de kleine tenen (tweede tot vijfde teen) waardoor er een abnormale kromming ontstaat in één of meerdere gewrichtjes. 

Afhankelijk van de positie van de gewrichten onderscheiden we hamertenen en klauwtenen. Bij een hamerteen is het gewrichtje tussen het eerste en tweede kootje gebogen en tussen het tweede en derde kootje gestrekt. Bij een klauwteen zijn beide teengewrichtjes gebogen, en is bovendien het gewrichtje tussen de voet en het eerste kootje (MTP-gewricht) gestrekt of overstrekt. 

Oorzaken van hamertenen

Een hamerteen ontstaat in de meeste gevallen door een onevenwicht van spier- en peescontracties. Meestal wordt het evenwicht verstoord doordat de functie van de kleine voetspieren uitvalt. Deze uitval kan ontstaan door veroudering, slagaderverkalking (arterosclerose), suikerziekte, reuma, of door een ongeval (teen- of beenbreuk).

Een veel voorkomende oorzaak van een hamerteen van de tweede teen is een hallux valgus, of een scheve grote teen. De grote teen duwt dan de tweede teen opzij en omhoog waardoor een hamerteen ontstaat.

Ook kunnen te nauwe of te kleine schoenen een oorzaak zijn van een klauwteen of hamerteen.

Een hamerteen kan soepel of rigied zijn. Als de kromme stand van de teen nog maar kort bestaat, is deze nog soepel. Als een teen langdurig krom staat, wordt deze stijf of rigied. 

Symptomen

Door de kromme stand van de teen, drukt de teen tegen de schoen waardoor er drukpunten en eelt ontstaat. Aan de onderzijde van de voet kan er eveneens overdruk en eelt ontstaan als gevolg van een luxatie van de teen aan de basis.

Diagnose

De diagnose wordt gesteld aan de hand van het klinisch onderzoek. Een radiografie is nodig om andere oorzaken van pijn uit sluiten of wanneer een operatieve ingreep gepland wordt.

Behandeling

Er bestaan zowel operatieve als niet-operatieve mogelijkheden om het probleem aan te pakken:

Niet-operatief

• Wegnemen van de eelt.  Dit gebeurt best door een professionele pedicure of podologe.
• Bescherming van de eelt door een siliconehulsje.  
• Dragen van een steunzool. Dit zal voornamelijk helpen als de hamertenen nog soepel zijn.
• Aanpassing van het schoeisel: vermijden van te nauwe schoenen met voldoende ruimte voor de kleine tenen.

Operatief

In de gevallen dat de hamerteen pijnlijk is en de gewrichten stijf of rigied, is chirurgie de beste oplossing.

Hierbij wordt een deel van het gewrichtje weggenomen en wordt de teen weer recht gezet. Om de teen recht te houden wordt een fijn pinnetje of een draad geplaatst totdat de weke delen rond het gewrichtje geheeld zijn. Na 5 weken kan het pinnetje of de hechting doorgaans verwijderd worden op de raadpleging. 

In sommige gevallen zijn de pezen of het gewrichtskapsel sterk verkort en moet bijkomend via een minimale insnede de strekpees en het gewrichtskapsel verlengd worden om een goede correctie te bekomen. Bij klauwtenen moet soms ook de buigpees ter hoogte van de voetzool verlengd worden. 

Postoperatief dient men voldoende hoogstand in acht te nemen en 2 krukken te voorzien. Een verbandschoen wordt meegegeven die de eerste 5 weken gedragen dient te worden. Zwelling en reactie kunnen tot enkele maanden aanwezig zijn.