Inklemming achteraan de enkel of posterieur enkelimpingement

Een posterieur impingement of inklemming aan de achterzijde van de enkel onstaat in veel gevallen door een losliggend botje aan de achterzijde van de enkelgewricht. Dit wordt het ‘os trigonum’ genoemd. Het os trigonum is een accessoire botkern die ontwikkeld is in de embryonale fase.  Dit komt voor bij 2,5% tot 14% van de populatie.

Een andere oorzaak is de aanwezigheid van een vergrote Stieda processus of uitsteeksel achteraan de enkel.

Niet elk os trigonum of vergroot stieda processus geeft problemen en vaak is het een toevallige vondst wanneer een radiografie genomen wordt voor een ander probleem.

Een andere oorzaak van pijn kan een inklemming zijn van de buigspier van de grote teen of de aanwezigheid van accessoire pezen. Dit laatste gaat ook om een anatomische variatie die bij 2-5% van de bevolking voorkomt. Deze extra pezen of spierbuiken kunnen inklemming achteraan de enkel veroorzaken.

Symptomen

Door het buigen van de enkel kan er pijn en inklemming aan de achterzijde ontstaan. De extreme buigbeweging of ‘plantaire flexie’ kan bv bij balletdansers aanleiding geven tot impingement.

Diagnose en onderzoek

Een gewone radiografie kan een os trigonum aantonen. Soms zal een NMR-scan worden gevraagd om de diagnose te bevestigen of andere oorzaken in het licht te stellen.

Os trigonum op een radiografie van de enkel
Os trigonum met ontstekingsreactie op NMR

Behandeling

Rust, ijs en ontstekingsremmende middelen geven vaak beterschap. Soms wordt een cortisone inspuiting gegeven.

Als de klachten blijven aanslepen kan het os trigonum operatief verwijderd worden. Dit kan gebeuren door een kijkoperatie of artroscopie aan de achterzijde van de enkel. 

Artroscopie van de achterzijde van de enkel
Artroscopisch beeld achterzijde van de enkel met een vrijgemaakte buigpees van de grote teen

Is een operatie pijnlijk?

De ingreep gebeurt onder een ‘POP block’, dit is een loco-regionale verdoving die gedurende 24 uren werkt. Dit wordt vaak gecombineerd met een algemene narcose, maar kan ook zonder. Let wel, tijdens de ingreep word je gepositioneerd in buiklig. D.w.z. dat je een uur in buikig moet blijven liggen. We kunnen evenwel sedatie voorzien op vraag van de patient of werken nu ook met digitale sedatie door middel van de VR bril. Met de loco-regionale verdoving blijft de pijn postoperatief goed onder controle. Bij ontslag uit het ziekenhuis krijgt u een voorschrift mee voor sterke pijnstillers. Het is thuis van belang hoogstand te respecteren om de zwelling en dus ook pijn te voorkomen.

Voor meer informatie omtrent de loco-regionale verdoving: klik hier.

Wat gebeurt er juist na de ingreep?

De ingreep verloopt in dagziekenhuis.

Na de ingreep dient men 2 krukken te voorzien gedurende 5 – 10 dagen. Voldoende hoogstand is noodzakelijk om zwelling en pijn te voorkomen. De enkel is beschermd met een verband. Dit kan ter plaatse te blijven tot aan de controleraadpleging.

Na de controle tweede week postoperatief wordt kinesitherapie gestart met opbouw gangrevalidatie, mobilisatie oefeningen en krachtoefeningen.

De enkel kan nog licht gezwollen blijven tot een 3-6 maanden na de ingreep. Lange wandelingen en sporten worden gewoonlijk hervat 2-3 maanden na de ingreep.